آیه ۳۰ سوره انسان
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انسان | ||||
| تعداد آیات سوره | ۳۱ | ||||
| شماره آیه | ۳۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳۰ سوره انسان سی‌امین آیه از هفتاد و ششمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه برای اینکه انسان‌ها تصور نکنند همه چیز به آنها تفویض شده و به بندگان واگذار گردیده؛ چنین آمده است: «شما چیزی را نمی‌خواهید؛ مگر اینکه خدا بخواهد.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«شما نمی‌توانید بخواهید مگر این که خدا بخواهد بی‌گمان خداوند بس آگاه و کار بجاست»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و [چنین چیزی] نخواهید مگر آنکه خدا خواهد، بی‌گمان خداوند دانای فرزانه است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن برای نفی تصور تفویض امور به انسان‌ها، اصل «امر بین الامرین» را مطرح و آن را چنین بیان می‌کند: «خداوند راه را به شما نشان داده و انتخاب با شماست؛ اما در این انتخاب استقلال کامل ندارید، بلکه قدرت و توان و آزادی اراده به خواست خدا و از جانب اوست و هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را از شما بگیرد.» به گزارش مکارم، عبارت «ان الله کان علیما حکیما» اشاره به همین معنی است و بر اساس علم و حکمت خداست که انسان‌ها در راه هدایت مجبور نیستند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره انسان، هفتاد و ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و هشتمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره الرحمن و پیش از سوره طلاق نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره انسان، دو یا سه آیه منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۷۶۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۲۲۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۸۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۸۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۳۸۵–۳۸۶.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انسان»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۷۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
