آیه ۲۰ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۲۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۰ سوره قلم بیستمین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. قرآن در ادامه داستان «اصحاب الجنة» در این آیه چنین می‌گوید: «آن باغ سرسبز همچون شب، سیاه و ظلمانی شد.» به گزارش مکارم مفسر شیعی، بلایی که بر آن باغ فرود آمد؛ آتش سوزان یا صاعقه‌ای عظیم بوده و از آن باغ خرم جز مشتی خاکستر باقی نگذاشته است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«آن‌گاه مانند شب تاریک گردید»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و مانند خاکستر سیاه شد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن در ادامه داستان «اصحاب الجنة» در این آیه چنین می‌گوید: «آن باغ سرسبز همچون شب سیاه و ظلمانی شد.» به گزارش مکارم مفسر شیعی، بلایی که بر آن باغ فرود آمد؛ آتش سوزان یا صاعقه‌ای عظیم بوده و از آن باغ خرم جز مشتی خاکستر باقی نگذاشته است. به گفته او، در لغت «صَریم» (از ماده صرم) به معنای قطع است و در اینجا منظور «شب ظلمانی» یا «درخت بدون میوه» یا «خاکستر سیاه» است. به عقیده مکارم، به‌کار رفتن این واژه در آیه به این جهت است که آن صاعقه عظیم آنچنان باغ را آتش زد که جز مشتی زغال و خاکستر سیاه چیزی باقی نمانده بود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۰۷.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۵.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۵.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۳۹۵.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
