آیه ۱۸ سوره مؤمنون
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مؤمنون | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۱۸ | ||||
| شماره آیه | ۱۸ | ||||
| شماره جزء | ۱۸ | ||||
| شماره حزب | ۶۹ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۸ سوره مؤمنون هجدهمین آیه از بیست و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. اشاره آیه به آب است که یکی دیگر از مظاهر قدرت الهی به‌شمار می‌آید و موجب برکت و حیات موجودات زمین است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ ۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و از آسمان آبي را به اندازه فرو فرستاديم، و آن‌را در زمين ماندگار نموديم، و بی‌گمان ما بر از ميان بردنش تواناييم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و از آسمان آبی به اندازه فرو فرستادیم و آن را در زمین جای دادیم، و ما به از بین بردن آن تواناییم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که آیه به نزول باران از آسمان و تأمین آب مورد نیاز موجودات زمین اشاره دارد و در این رابطه چند نکته را بیان می‌کند. اولین نکته مقدار آب و بارانی است که از آسمان فرود می‌آید. بنابه متن آیه، خداوند به اندازه معین، باران را بر زمین نازل می‌کند؛ یعنی نه آنقدر زیاد است که زمین‌ها را در خود غرق کند و نه آنقدر کم که موجودات تشنه بمانند و سیراب نشوند. نکته دوم به مسئله ذخیره آب‌ها در منابع زیر زمینی پرداخته و در متن آیه چنین گفته می‌شود: «ما این آب را در زمین در مخازن مخصوص قرار دادیم.» به گفته مکارم، این جمله اشاره دارد به چگونگی ساختمان زمین که قشر رویی زمین نفوذپذیر است و آب از این لایه عبور می‌کند و در لایه زیرین که نفوذناپذیر است، مهار و ذخیره می‌گردد. این آب‌های زیرزمینی بعدها به شکل چشمه‌ها، چاه‌ها و قنات‌ها بار دیگر در دسترس قرار می‌گیرد. به باور مکارم، کلمه «فی» در «فی الارض» اشاره به آب‌ها و منابع زیرزمینی دارد. نکته دیگر که در انتهای آیه آمده است اینکه خداوند به انسان‌ها هشدار می‌دهد: «ما قدرت داریم بر اینکه اگر بخواهیم می‌توانیم همه این آب‌ها را از بین برده و از دسترس شما خارج کنیم.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مومنون، بیست و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هفتاد و چهارمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره انبیاء و پیش از سوره سجده نازل شد. این سوره را مکی دانسته‌اند. در سوره مومنون، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۳: ۲۶۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۵: ۲۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۴۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۴۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۴: ۲۱۷–۲۱۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مومنون»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۱۰۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
