آیه ۱۳ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۱۳ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۳ سوره قلم سیزدهمین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در آیه مورد بحث، به آخرین صفات و اخلاق ناپسند دشمنان پیامبر اسلام اشاره شده که این صفات پرخوری و بدنام بودن آنهاست و در این آیه نیز مانند آیات قبلی پیامبر از پیروی این افراد منع شده است. به گزارش مکارم مفسر شیعی، به نظر می‌رسد که تنها در این سوره از قرآن، مجموعه پیوسته‌ای از اخلاق رذیله بیان شده و از همه آنها به عنوان صفات دشمنان اسلام و مخالفان شخص پیامبر اسلام نام برده شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
عُتُلٍّ بَعْدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«سخت روی، گذشته از این که بی‌اصل و نسب است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«درشت‌خوی، و بعد از این همه، ناپاکزاد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه به صفات پرخوری و بی اصل و نسب بودن دشمنان محمد و اسلام اشاره شده است. به گزارش او، «عُتُلّ» بنابر تعریف راغب در المفردات به کسی‌که بسیار غذا می‌خورد و دیگران را از آن باز می‌دارد؛ می‌گویند و از نظر برخی منظور از آن انسان بدخوی کینه توز خشن یا انسان بی‌حیای بداخلاق است. بنابه نقل او در تفسیرش «زَنیم» به معنای بی اصل و نسب است و تعبیر «بعدَ ذلک» در این آیه به این معنی است که این دو صفت اخیر از صفات قبلی زشت‌تر و نکوهیده‌تر هستند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۰۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۴.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۴.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۳۸۶-۳۸۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
