آیه ۷ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۷ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۷ سوره قلم هفتمین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به آگاهی خداوند از هدایت شدگان و گمراهان راه حق اشاره شده و قرآن به پیامبر اسلام اطمینان می‌دهد که راه او راه هدایت و راه مخالفانش ضلالت و گمراهی است. مکارم مفسر شیعی، در شأن نزول آیه روایتی را به این مضمون نقل کرده است: «هنگامیکه قریش دیدند محمد، علی را بر سایرین مقدم می‌دارد؛ به پیامبر نسبت دیوانگی (لقب مفتون) دادند. خداوند آیات ابتدایی سوره قلم را نازل کرده و این نسبت را از محمد نفی کرد. سپس در اینجا (آیه هفتم) از باب تعیین مصداق، در مورد قوم گمراه به قریشیان و برای گروه هدایت‌یافتگان به علی اشاره کرده است.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«بی‌گمان پروردگارت به کسی‌که از راهش بی‌راه شده داناتر است و او به راه‌یافتگان (هم) داناتر می‌باشد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«بی‌گمان پروردگارت به کسی که از راه او گم گشته و به رهیافتگان آگاه‌تر است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه به آگاهی خداوند از هدایت شدگان و گمراهان راه حق اشاره شده و قرآن به پیامبر اسلام اطمینان می‌دهد که راه او راه هدایت و راه مخالفانش ضلالت و گمراهی است. مکارم مفسر شیعی، در شأن نزول آیه روایتی را به این مضمون نقل کرده است: «هنگامیکه قریش دیدند محمد، علی را بر سایرین مقدم می‌دارد؛ به پیامبر نسبت دیوانگی (لقب مفتون) دادند. خداوند آیات ابتدایی سوره قلم را نازل کرده و این نسبت را از محمد نفی کرد. سپس در اینجا (آیه هفتم) از باب تعیین مصداق، در مورد قوم گمراه به قریشیان و برای گروه هدایت‌یافتگان به علی اشاره کرده است.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۰۳.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۱۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۴.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۴.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۳۷۳-۳۷۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
