آیه ۴۸ سوره قلم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | قلم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۲ | ||||
| شماره آیه | ۴۸ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۳ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۸ سوره قلم چهل و هشتمین آیه از شصت و هشتمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. قرآن در این آیه برای دلداری پیامبر اسلام در مقابل آزار و اذیت مشرکان و جلوگیری از نفرین کردن او می‌گوید: «صبر کن و منتظر فرمان پروردگارت باش.» به گزارش مکارم مفسر شیعی، منظور از «لِحُکمِ رَبِّکَ» فرمان نهایی خداوند برای پیروزی مسلمانان است. سپس در ادامه آیه آمده است که «مانند صاحب داستان ماهی [یونس] نباش که برای مجازات قومش عجله کرد و او در شکم ماهی خداوند را با ناراحتی و غم و اندوه خواند.» به گزارش مکارم، منظور از «نداء» در اینجا همان مطلبی است که در آیه ۸۷ سوره انبیاء آمده است. برخی «نداء» را نفرین بر قوم یونس دانسته‌اند که یونس با حالتی پر از خشم و غضب آنها را نفرین کرد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُنْ كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَىٰ وَهُوَ مَكْظُومٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«پس در راستای فرا رسیدن حکم پروردگارت شکیبایی ورز و مانند قرین ماهی مباش که با دلی سرشار از غم دعا کرد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«پس در انتظار حکم پروردگارت شکیبایی کن و همانند صاحب ماهی [ یونس] مباش که [در تاریکی] ندا در داد و خشم فرو خورده بود»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن در این آیه برای دلداری پیامبر اسلام در مقابل آزار و اذیت مشرکان و جلوگیری از نفرین کردن او می‌گوید: «صبر کن و منتظر فرمان پروردگارت باش.» به گزارش مکارم، منظور از «لِحُکمِ رَبِّکَ» فرمان نهایی خداوند برای پیروزی مسلمانان است. سپس در ادامه آیه آمده است که «مانند صاحب داستان ماهی [یونس] نباش که برای مجازات قومش عجله کرد و او در شکم ماهی خداوند را با ناراحتی و غم و اندوه خواند.» به گزارش مکارم، منظور از «نداء» در اینجا همان مطلبی است که در آیه ۸۷ سوره انبیاء آمده است. برخی «نداء» را نفرین بر قوم یونس دانسته‌اند که یونس با حالتی پر از خشم و غضب آنها را نفرین کرد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره قلم، شصت و هشتمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، دومی سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره علق و پیش از سوره مزمل نازل شد. از مجموع آیات این سوره، بیست آیه (آیات ۱۷ تا ۳۳ و ۴۸ تا ۵۰) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره قلم، دو آیه (آیات ۴۴ و ۴۵) منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۶۱۶.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۶۳۴.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۶۶.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۶۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۴: ۴۲۰–۴۲۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره قلم»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۲۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
