آیه ۱۸ سوره انسان
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انسان | ||||
| تعداد آیات سوره | ۳۱ | ||||
| شماره آیه | ۱۸ | ||||
| شماره جزء | ۲۹ | ||||
| شماره حزب | ۱۱۶ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۸ سوره انسان هجدهمین آیه از هفتاد و ششمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در ادامه آیه قبل، قرآن در این آیه به سرچشمه شراب طهور بهشتی اشاره دارد و آن چشمه را «سلسبیل» معرفی کرده است. درباره معنای «سلسبیل» میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد و گروهی آن را به معنای نوشیدنی بسیار لذیذ و گوارایی که به‌راحتی در دهان و گلو جاری می‌شود؛ تفسیر کرده‌اند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّىٰ سَلْسَبِيلًا
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«چشمه‌ای در آنجاست که سلسبیل نامیده می‌شود»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«از چشمه‌ای در آنجا که سلسبیل نامیده می‌شود»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن در این آیه از چشمه‌ای به اسم «سلسبیل» نام برده است که جام‌های بهشتیان را از آن پر کرده و با آن از ابرار و نیکوکاران در بهشت پذیرایی می‌شود. به گزارش مکارم، برخی مفسران واژه «سلسبیل» را به معنای نوشیدنی بسیار لذیذ و گوارایی که به‌راحتی در دهان و گلو جاری می‌شود؛ دانسته‌اند. گروهی دیگر نیز آن واژه‌ای مرکب از «سال» و «سبیل» گفته‌اند که معنای آن راهی بطلب یا راهی طلبید؛ است و معنای کنایی هر دوی آنها «گوارا» می‌باشد. بعضی آن را از ماده «تسلسل» به معنی حرکت پی در پی گفته‌اند و برخی نیز معتقدند این لغت در عرب نبوده و از ابداعات قرآن است. به اعتقاد مکارم، معنای اول از همه مشهورتر و مناسب‌تر است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره انسان، هفتاد و ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، نود و هشتمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره الرحمن و پیش از سوره طلاق نازل شد. این سوره را مدنی دانسته‌اند. در سوره انسان، دو یا سه آیه منسوخ گزارش کرده‌اند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۳۰: ۷۵۲.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۲۰: ۱۸۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۷۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۷۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۵: ۳۶۷-۳۶۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انسان»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۷۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
