آیه ۷ سوره مائده
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | مائده | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۲۰ | ||||
| شماره آیه | ۷ | ||||
| شماره جزء | ۶ | ||||
| شماره حزب | ۲۲ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۷ سوره مائده هفتمین آیه از پنجمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. تذکر به نعمتهایی که خداوند به مسلمانان یا انسان‌ها بخشیده و یادآوری پیمان‌هایی که انسان‌ها با خداوند بسته‌اند؛ دو موضوع اصلی این آیه است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمِيثَاقَهُ الَّذِي وَاثَقَكُمْ بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و نعمتی را به یاد آورید که خدا به شما ارزانی داشته، و پیمانی را یاد کنید که با شما بسته است، آنگاه که گفتید: شنیدیم و اطاعت کردیم و از خدا بترسید، همانا خداوند به آنچه در سینه‌هاست آگاه می‌باشد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و نعمت الهی و پیمانی را که با شما بسته است به یاد آورید که گفتید شنیدیم و اطاعت کردیم، و از خداوند پروا کنید که خداوند به راز دلها آگاه است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که در این آیه نعمت‌های مهم و بزرگی همچون نعمت ایمان، اسلام و هدایت به مسلمانان یادآوری شده که به باور وی، اگرچه «نعمت» در آیه به شکل مفرد آمده است؛ اما در اینجا معنای جنس دارد که از آن معنای عموم برداشت می‌شود؛ لذا منظور همه نعمت‌های الهی است. علاوه بر این او معتقد است که با توجه به آیه قبل، این احتمال نیز هست که تنها منظور اسلام باشد که در سایه این نعمت سایر مواهب و افتخارات نصیب مسلمانان شد. سپس در ادامه آیه سخن از فراموش نکردن پیمانی است که مسلمانان با خداوند بسته‌اند و رعایت کردن تقوا نسبت به این موضوع است. به گزارش مکارم، پیمان‌هایی که می‌توانند مصداق و منظور از این آیه باشند ۲ مورد هستند: نخست پیمان‌هایی هستند که در آغاز اسلام بسته شده‌اند؛ از جمله پیمان یا صلح حدیبیه، پیمان در حجةالوداع و پیمان عقبه. مورد دوم نیز پیمان فطرت است که در عالم ذر، هر کس با خدای خویش بسته است. از دیدگاه مکارم، تعبیر «علیم بذات الصدور» در آیه نیز اشاره به این مطلب است که خداوند از دقیق‌ترین و مخفی‌ترین اسراری که در نهان و روح انسان‌هاست؛ آگاه است. همچنین «علیم» به معنای «دانا» یکی از اسماءالحسنی الهی است که در بخش سوم آیه آمده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مائده، پنجمین سوره قرآن است. این سوره را یکصد و دوازدهمین در ترتیب نزول، دانسته‌اند. تمام آیات این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و تنها آیه ۳ این سوره را مکی دانسته‌اند که در جریان حجةالوداع نازل شده است.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱۱: ۳۱۸.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۵: ۳۵۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱۰۸.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱۰۸.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۴: ۲۹۶–۲۹۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره مائده»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۳۰۵۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
