آیه ۱۰۶ سوره مائده

آیه ۱۰۶ سوره مائده

مشخصات قرآنی
نام سوره	مائده
تعداد آیات سوره	۱۲۰
شماره آیه	۱۰۶
شماره جزء	۷
شماره حزب	۲۵
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱۰۶ سوره مائده صد و ششمین آیه از پنجمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. موضوع آیه مورد بحث، دستور وصیت کردن مؤمنان دربارهٔ اموالشان برای پس از مرگ و به شهادت گرفتن دو نفر عادل برای امانت سپردن اموال به آنهاست که باید این اموال را به ورثه تحویل دهند.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَيْرِكُمْ إِنْ أَنْتُمْ ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَأَصَابَتْكُمْ مُصِيبَةُ الْمَوْتِ ۚ تَحْبِسُونَهُمَا مِنْ بَعْدِ الصَّلَاةِ فَيُقْسِمَانِ بِاللَّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لَا نَشْتَرِي بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَىٰ ۙ وَلَا نَكْتُمُ شَهَادَةَ اللَّهِ إِنَّا إِذًا لَمِنَ الْآثِمِينَ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! هنگامی که مرگِ یکی از شما فرا رسید باید هنگام وصیت، دو نفرِ دادگر از میان خودتان را به شهادت فرا خوانید، یا اگر در سفر بودید و مصیبتِ مرگ شما را درگرفت، از میان غیر (همکیشان) خود دو تن را به گواهی بگیرید و اگر (در صداقت آنان) شک کردید بعد از نماز آن دو را نگاه دارید، و آنها باید سوگند بخورند که ما سوگندمان را نمی‌فروشیم، هرچند (پای) خویشاوندانمان (درمیان) باشد، و گواهی الهی را پنهان نمی‌کنیم، اگر چنین کنیم ما از زمره گناهکاران خواهیم بود»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«ای مؤمنان چون یکی از شما را مرگ فرا رسد، به هنگام وصیت باید دو تن از عادلان خودتان [مسلمانان‌]، یا اگر در سفر دچار مصیبت مرگ شدید، دو تن از غیر خودتان [اهل کتاب‌] شاهد و حاضر باشند، و اگر در حق آنان شک دارید، آنان را نگاه دارید تا بعد از نماز به خداوند سوگند یاد کنند که ما آن [شهادت یا سوگند خود] را به هیچ قیمتی نمی‌فروشیم، اگر چه به سود خویشاوندمان باشد، و شهادت الهی را پنهان نمی‌کنیم، که در غیر این صورت از گناهکاران خواهیم بود»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند که قرآن برای پایمال نشدن حقوق ورثه و بهره‌مندی‌شان از اموال میت، به مؤمنان دستور می‌دهد که وصیت کنند و به هنگام وصیت دو نفر مسلمان عادل حضور داشته باشند و اموال را به عنوان امانت به آنان بسپرند تا به وارثان میت تحویل دهند. به گزارش مکارم، این افراد عادل در حقیقت هم «وصی» هستند و هم «گواه». در ادامه آیه به موردی اشاره می‌شود که اگر فرد در مسافرت باشد و هنگامیکه مسلمانی را نیابد که به او وصیت کند، باید به دو نفر از اهل کتاب وصیت کند. سپس برای اینکه این افراد خیانت در امانت نکنند؛ قرآن از آنان خواسته که بعد از نماز سوگند بخورند و اینگونه بگویند: «ما حق را به منافع مادی نمی‌فروشیم و به ناحق گواهی نمی‌دهیم هرچند در مورد خویشاوندان نزدیکمان باشد. ما هیچگاه شهادت حق را کتمان نمی‌کنیم که در این صورت از گناه‌کاران خواهیم بود.» به گفته مکارم، این تشریفات و این نحوه شهادت دادن در مواردی است که شک و تردید و اتهام مطرح است و این مسئله شهادت دادن هم برای مسلمان است و هم غیر مسلمان. دربارهٔ نماز هم دربارهٔ غیر مسلمانان، منظور نماز خود آنان بوده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره مائده، پنجمین سوره قرآن است. این سوره را یکصد و دوازدهمین در ترتیب نزول، دانسته‌اند. تمام آیات این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و تنها آیه ۳ این سوره را مکی دانسته‌اند که در جریان حجةالوداع نازل شده است.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.