آیه ۱۵۳ سوره آل‌عمران
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | آل‌عمران | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۰۰ | ||||
| شماره آیه | ۱۵۳ | ||||
| شماره جزء | ۴ | ||||
| شماره حزب | ۱۴ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۵۳ سوره آل‌عمران صد و پنجاه و سومین آیه از سومین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در این آیه به توصیف صحنه پایانی جنگ احد پرداخته شده است. در انتهای آیه خداوند فراریان از جنگ را سرزنش کرده و به آنها می‌گوید: «خداوند به آنچه انجام می‌دهید؛ آگاه است.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَىٰ أَحَدٍ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْرَاكُمْ فَأَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِكَيْلَا تَحْزَنُوا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَا أَصَابَكُمْ ۗ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«آنگاه که به هرسو می‌گریختید، و به هیچ‌کس توجه نمی‌کردید، و پیامبر از پشت سر، شما را صدا می‌زد و خداوند شما را به غمی که که پس از آن غمی دیگر بود مجازات نمود، این بدان خاطر بود تا بر آنچه از دست داده‌اید و آنچه به شما رسیده است غمگین نگردید، و خداوند به آنچه می‌کنید آگاه است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«یاد آورید آنگاه که راه خویش در پیش گرفته، و پروای هیچ‌کس را نداشتید و پیامبر در دنبال شما، شما را فرا می‌خواند، و بدین‌سان غم و محنتی نصیب شما کرد، تا سرانجام بر آنچه از دستتان رفت یا بر سرتان آمد، اندوهی نخورید، و خداوند به کار و کردار شما آگاه است»
محتوا
به گزارش مکارم شیرازی از مفسران شیعه، در این آیه صحنه پایانی جنگ احد توصیف شده که بسیاری از مسلمانان پیامبر اسلام را در میدان جنگ رها کردند و به اطراف گریختند درحالیکه پیامبر فریاد می‌زد: «ای بندگان خدا! به سوی من بازگردید؛ من رسول خدا هستم.» ولی آنان به او توجهی نمی‌کردند تا اینکه غم و اندوه از هر سو به آنها روی آورد. غم شکست در جنگ و کشته‌شدن سرداران مسلمانان یکی پس از دیگری و در نهایت شایعه خبر کشته‌شدن پیامبر که باعث تضعیف روحیه آنان شد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره آل‌عمران سومین سوره پس از سوره بقره و پیش از سوره نساء است که در آن به خاطر گزارش ماجرای خاندان عمران، پدر مریم مقدس، به این نام شهرت یافته است. این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و به طبع، آیاتش نیز در مدینه نازل شده است. ترتیب نزول این سوره، پس از سوره انفال و پیش از سوره احزاب به عنوان هشتاد و نهمین سوره یاد شده است. این سوره با حروف مقطعه شروع می‌شود و به نقلی، پنج آیه منسوخ دارد.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۹: ۳۸۹.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۴: ۶۲.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۶۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۶۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۳: ۱۳۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره آل‌عمران»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۳۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
