آیه ۱۵۶ سوره آل‌عمران
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | آل‌عمران | ||||
| تعداد آیات سوره | ۲۰۰ | ||||
| شماره آیه | ۱۵۶ | ||||
| شماره جزء | ۴ | ||||
| شماره حزب | ۱۴ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۵۶ سوره آل‌عمران صد و پنجاه و ششمین آیه از سومین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. در ادامه بیان حوادث جنگ احد این آیه و آیات بعدی، هشداری به مسلمانان است تا تحت تأثیر سخنان منافقان قرار نگیرند و در جهاد و دفاع از اسلام ثابت قدم بمانند. اولین پاسخ خداوند به گفتار منافقان و با خطاب به مؤمنان که در این آیه مطرح شده این است که مرگ و حیات در هر حال و در هر جا که باشید؛ به دست خداست.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:[۱][۲]
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذَٰلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ ۗ وَاللَّهُ يُحْيِي وَيُمِيتُ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! مانند کسانی نباشید که کفر ورزیدند، و هنگامی که برادرانشان به مسافرت یا به جهاد رفتند، گفتند: اگر آنها پیش ما بودند، نمی‌مردند، و کشته نمی‌شدند، (شما چنین میگویید) تا خداوند این را حسرتی در دلهایشان بگرداند، و خداوند زنده می‌گرداند و می‌میراند و خداوند به آنچه می‌کنید بیناست»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«ای مؤمنان مانند کسانی نباشید که کفرورزیدند و در حق دوستانشان هنگامی که به راه افتادند یا جهادگر شدند، گفتند اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند و کشته نمی‌شدند، تا خداوند اینچنین این [پندار] را مایه حسرت در دلشان قرار دهد، و خداست که زنده نگه می‌دارد و می‌میراند، و خدا به آنچه می‌کنید بیناست»
محتوا
به گزارش مکارم شیرازی از مفسران شیعه، در ادامه بیان حوادث جنگ احد در این آیه و آیات بعدی، به مسلمانان هشدار داده شده است که به سخنان فتنه‌آمیز منافقان گوش ندهند و از مرگ و شهادت در راه خدا نهراسند. خداوند در برابر گفته‌های منافقان و با خطاب به مؤمنان سه پاسخ منطقی داده است. اولین پاسخ که در این آیه مطرح شده این است که مرگ و حیات در هر حال و در هر جا به دست خداست. چه در خانه باشید، چه در مسافرت و چه در جنگ؛ این خداست که زنده می‌کند و می‌میراند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره آل‌عمران سومین سوره پس از سوره بقره و پیش از سوره نساء است که در آن به خاطر گزارش ماجرای خاندان عمران، پدر مریم مقدس، به این نام شهرت یافته است. این سوره را مدنی گزارش کرده‌اند و به طبع، آیاتش نیز در مدینه نازل شده است. ترتیب نزول این سوره، پس از سوره انفال و پیش از سوره احزاب به عنوان هشتاد و نهمین سوره یاد شده است. این سوره با حروف مقطعه شروع می‌شود و به نقلی، پنج آیه منسوخ دارد.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۹: ۳۹۹.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۴: ۸۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۷۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۷۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۳: ۱۳۶–۱۳۸.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره آل‌عمران»، فرهنگ‌نامه علوم قرآن، ۲۷۳۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
